Zamek Piastów Śląskich w Brzegu jest zabytkiem wyjątkowym. Zaliczany do klasy "0" jest jedną z najpiękniejszych budowli renesansowych na Śląsku a brama główna zamku porównywana wartością architektoniczną do kaplicy zygmuntowskiej na Wawelu.
Obecny kształt zamku pochodzi z przebudowy i rozbudowy przeprowadzonej w latach 1532 - 1560, a niewątpliwie inspiracją tej budowli był krakowski Wawel.
Pierwsze wzmianki o istnieniu w Brzegu zamku książęcego pochodzą z 1235 roku. Był to niewielki dwór gotycki, będący siedzibą namiestnika książęcego a dla książąt wrocławskich stanowił miejsce postoju podczas podróży.
Innego znaczenia nabiera po wyodrębnieniu się w 1311 roku księstwa brzeskiego i utworzeniu tu rezydencji książąt brzeskich istniejącej aż do wymarcia lini piastowskiej w 1675 roku. Dużej przebudowy zamku dokonał w latach 1360 - 1370 książę Ludwik I. Fragmenty murów tego zamku do dziś są widoczne w skrzydle południowym.
Uwagę zwraca przede wszystkim brama wjazdowa, prawie całkowicie wypełniona rzeźbami.
Na jej kształt składają się trzy części oraz balustrada. Dolna kondygnacja oparta jest na motywie antycznego łuku triumfalnego za świadomie zastosowaną asymetrią - brak prawego łuku bocznego.
Ponad łukiem fundator umieścił posągi własnej osoby oraz żony w rzeczywistych wymiarach, a także herby rodowe trzymane przez pary giermków. Posągi te stanowią optycznie główny akcent całej bramy jako wyraz znaczenia własnej osoby. Celem podkreślenia królewskiego pochodzenia polecił książę umieścić w trzeciej kondygnacji popiersia władców swojej dynastii.
Również od strony dziedzińca wykonano bogatą rzeźbiarsko elewację krużganków, drzwi i okien.
Przez 150 lat zamek brzeski odgrywał znaczącą rolę kulturotwórczą na Śląsku aż do roku 1741, kiedy to został mocno zniszczony podczas bezmyślnego bombardowania miasta przez wojska pruskie.
Przejęcie władzy przez Prusy i polityka germanizacji na tych terenach powoduje, że zamek ulega stopniowemu popadaniu w niepamięć oraz niszczeniu. Umieszczono tu karczmę, koszary a później magazyny i taką rolę pełnił aż do lat dwudziestych obecnego stulecia, pomimo że stanowił najważniejszy zabytek renesansowy w Prusach.
W roku 1922 usunięto z zamku magazyny i przeprowadzono niewielkie prace konserwatorskie, szczególnie zabezpieczono najcenniejszą część - bramę wjazdową.
II wojna światowa szczęśliwie ocaliła resztki ruin zamku. W latach 1966-1990 w pełni odrestaurowano i przywrócono renesansowy wystrój zamku według orginalnych planów budowy z XVI wieku.
Obecnie w wyremontowanych salach mieści się Muzeum Piastów Śląskich
Odwiedziliśmy w maju 2015r.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz